IJzerhoutbomen hebben zeer bijzondere eigenschappen die ze tot populaire sierbomen maken. Ze schitteren in tuinen met een prachtige herfstverkleuring. Als je de juiste plek hebt gevonden, heeft het hout weinig onderhoud nodig. Er zijn nu soorten die ook geschikt zijn voor kleine tuinen.

De Aziatische ijzerhoutboom siert ook steeds meer Duitse tuinen

Inhoudsopgave

Toon alles
  1. oorsprong
  2. groei
  3. bloesem
  4. fruit
  5. bladeren
  6. gebruiken
  7. bonsai
  8. Is ijzerhoutboom giftig?
  9. Welke locatie is geschikt?
  10. Welke grond heeft de plant nodig?
  11. voortplanting
  12. zaaien
  13. stekken
  14. IJzerhouten boom in een pot
  15. balkon
  16. Geef de ijzerhoutboom water
  17. Bemest de ijzerhoutboom op de juiste manier
  18. Ijzerhoutboom op de juiste manier snoeien
  19. overwinteren
  20. Hoe plant ik correct?
  21. ongedierte
  22. schimmel
  23. soorten

    24. oorsprong

    Parrotia persica beschrijft de ijzerhoutboom, ook bekend als de papegaaiia. Zijn natuurlijke thuis is in het Nabije Oosten, waar hij het liefst groeit in laaggelegen bossen met vochtige omstandigheden. Het achtervoegsel persica geeft het verspreidingsgebied in Perzië aan, wat overeenkomt met het huidige Iran. Hier groeit de boom in het noordelijke deel. Andere gebieden bestaan ten zuidwesten van de Kaspische Zee. De ijzerhoutboom is de enige soort binnen het geslacht Parrotia die tot de toverhazelaarfamilie behoort.

    In Europa is de boom een populaire sierplant in openbare parken. Hier begon in 1846 de triomftocht. De naar de Duitse arts Friedrich W. Parrot vernoemde parrotia staat in talrijke botanische tuinen.

    groei

    De ijzerhoutboom groeit voornamelijk als struik met meerdere stammen. Sommige exemplaren ontwikkelen een hoofdstam die laag bij de grond vertakt en een kroon ontwikkelt. Arborescent Parrotia zijn opmerkelijk laag. De soort ontwikkelt een ondiep kruipend wortelstelsel onder het maaiveld.

    Als loofboom laat de papegaaiia in de herfst zijn bladeren vallen. Het hout heeft na vele jaren groei tussen de tien en twaalf meter een lage jaarlijkse groei bereikt. Door de langzame groei ontstaat er een zeer harde en dichte houtstructuur, wat het hout tot een waardevol bouwmateriaal maakt.

    Kenmerkend voor de bomen is de zeer gladde bast, die olijfgroen gekleurd is. In de winter wordt de bast steeds meer gebarsten en schilfert hij in kleine schubben af. Hierdoor ontstaan verschillende gekleurde vakken, die net als bij de platanen als een puzzel over de stam zijn verdeeld. De jonge twijgen hebben schors bedekt met sterharen. Ze hebben de neiging naar boven te buigen, zodat de kroon meestal trechtervormig lijkt. Met toenemende leeftijd ontwikkelt het een brede, spreidende vorm.

    bloesem

    Parrotia bloeien voordat de bladeren verschijnen. Acht tot tien individuele bloemen verdringen zich in een terminale bloeiwijze die op een kop lijkt. De bloeiwijzen zijn omgeven door donkerbruine schutbladen. De bloemen kunnen hermafrodiet of puur mannelijk zijn.

    Ze hebben geen opvallend gekleurde bloembladen en tussen de vijf en zeven onopvallende kelkblaadjes. Deze zijn groen gekleurd en eindigen in een bruinachtige punt. Opvallend zijn de rode helmknoppen die aan lange meeldraden naar beneden hangen. De bloeiperiode van de ijzerhoutbomen begint in januari, toen de winter bijzonder zacht was. De bloemen verschijnen uiterlijk in maart.

    Wat de bloemen zo uniek maakt:

    • Aanpassing aan windbestuiving
    • produceren geen nectar
    • Bomen besparen energie door geen bloembladen te ontwikkelen

    fruit

    Na de bloeiperiode ontwikkelen zich onopvallende capsulevruchten op de hermafrodiete bloemen. Ze kunnen twee tot vier kleppen ontwikkelen die tal van glanzende lichtbruine zaden bevatten. De vruchten openen zich explosief langs voorgevormde structuren en werpen de langwerpige tot elliptische zaden uit, die zich verspreiden met wind en regen.

    bladeren

    IJzerhoutbomen ontwikkelen afwisselende bladeren, waarvan de bladschijf omgekeerd eirond van vorm is. Haar vorm lijkt enigszins asymmetrisch. Boven het midden van het blad is de rand bedekt met gebogen tanden. De bladvoet is afgerond of licht hartvormig. De kortstelige bladeren worden tussen de zes en tien centimeter lang en zijn aan de boven- en onderkant behaard.

    Van veraf doen de bladeren denken aan het gebladerte van de beukenbomen. Als ze vers ontkiemen, zijn ze roodachtig van kleur. Met de leeftijd worden de bladeren donkergroen. Ironwood-bomen zijn aantrekkelijk vanwege hun esthetische herfstkleuren. Kort voor de winter schitteren de bomen in felgele en oranje tinten met roodachtige nuances of in bordeauxrood.

    gebruiken

    De kroon van de ijzerhoutbomen lijkt sierlijk en uitgestrekt. Door deze groeivorm is de parrotia perfect voor solitaire plaatsing in parken en tuinen. De soort is zeer geschikt voor middelgrote tuinen omdat hij langzaam groeit en niet al te veel ruimte nodig heeft. Op oudere leeftijd bereikt de boom de grootte van een grote perenboom.

    De als hoogstam gekweekte exemplaren zijn populaire laanbomen langs straten en parkpaden. Zijn populariteit was te danken aan de aantrekkelijke herfstkleuren. In Nieuw-Zeeland verschuift de bloeiperiode naar december. Hier zijn de bloeiwijzen een populaire kerstversiering.

    bonsai

    Parrotia zijn geschikt als bonsai. Ze worden gevormd door snijmaatregelen en kunnen in verschillende vormen worden gebracht. De stijl van de vrij opgaande boomvorm heeft de voorkeur. Hiervoor moet je de boom de eerste jaren regelmatig terugsnoeien. De ijzerhoutboom verdraagt een radicale snoei. Je kunt alle zijtakken van de hoofdstam verwijderen, behalve één bladscheut. Na een jaar hebben zich veel zijscheuten op de hoofdstam gevormd, die vervolgens verder kunnen worden gevormd.

    Tips voor het ontwerpen van een ijzerhouten boombonsai:

    • verse scheuten moeten worden bedraad
    • zodra de gewenste vorm is bereikt, wordt de bonsai in een schaal geplant
    • Zet bonsai buiten in de zomer

    Is ijzerhoutboom giftig?

    Parrotia persica wordt als niet-toxisch beschouwd. Er zijn geen tekenen van vergiftiging bekend. Je kunt de boom veilig planten in tuinen waar kinderen of huisdieren zijn.

    Welke locatie is geschikt?

    De aanpasbare ijzerhoutboom kan verschillende grondsoorten aan. Het groeit op zowel matig droge als vochtige locaties. De soort verdraagt warme periodes. In de volle zon schijnen de herfstkleuren bijzonder intens. Je kunt de parrotia ook op halfschaduw plaatsen planten. Aan de wind blootgestelde locaties veroorzaken problemen voor het hout.

    Welke grond heeft de plant nodig?

    De papegaaiia houdt van een licht zure leembodem met een doorlatende structuur. Vermijd wateroverlast in de grond, omdat overmatig vocht rottingsprocessen in het wortelgebied bevordert. Zware kleigronden moeten met zand worden losgemaakt. Een humusrijk substraat zorgt voor ideale groeiomstandigheden. De pH-waarde van de grond is maximaal 7. Als uw grond een hogere waarde heeft, moet u speciale meststoffen of turf in het substraat werken.

    voortplanting

    Een gemakkelijke methode van vermeerderen is om scheuten die dicht bij de grond groeien te laten zakken. Buig de takken tot op de grond en scoor de bovenkant van de scheut in een kruispatroon. De tak wordt op dit punt met een steen aan de grond bevestigd, zodat het bekraste oppervlak permanent in contact staat met de ondergrond. De punt steekt onder de steen uit.

    Wortelvorming vereist geduld. Na twee jaar heeft de scheut voldoende wortels ontwikkeld om van de moederplant te kunnen worden gescheiden. Plant het zinklood op de gewenste locatie.

    zaaien

    U kunt de infructescences afsnijden voordat de capsules openbarsten. Bewaar de scheuten in een hoge bak op een warme en zonnige plaats. Hier blijft de vrucht rijpen totdat de capsules scheuren en de zaden vrijkomen.

    Verspreid de zaden op een vochtig groeisubstraat en dek de container af met transparante folie. Onder optimale omstandigheden ontkiemen de zaden op zijn vroegst na drie weken en uiterlijk na acht weken. Het kan tot tien jaar duren voordat de door zaailingen vermeerderde planten voor het eerst bloeien. De herfstkleuren van deze planten kunnen heel verschillend zijn. Merk op dat deze voortplantingsmethode geen nakomelingen van de variëteit zal produceren. De jonge planten zullen verschillende combinaties ontwikkelen van de eigenschappen die ze van hun ouderplanten hebben geërfd.

    stekken

    Snijd scheuten die tussen de 15 en 20 centimeter lang zijn net onder een bladknoop af. De onderste helft van de stek is ontbladerd. Dompel de interface onder in een kom met wilgenwater. De groeihormonen uit de wilgentakken stimuleren de wortelvorming.

    Hoe maak je wilgenwater:

    • Snijd eenjarige scheuten in kleine stukjes
    • Doe de bladeren en scheuten in een grote kom
    • overgieten met kokend water
    • 24 uur afgedekt laten staan

    De stekken worden in een zaadpot met een zand-turf mengsel geplaatst. Bevochtig het substraat en plaats een glas over de planter. Je kunt de potten ook in een kas plaatsen die op een lichte plek staat met temperaturen tussen de 22 en 25 graden Celsius. Het duurt tussen de twee en vier weken voordat de stekken hun eerste wortels vormen.

    IJzerhouten boom in een pot

    Door de langzame groei zijn jonge ijzerhoutbomen geschikt voor de potteelt. Kies een grote bak met een zo groot mogelijke diameter, aangezien de bomen ondiepe wortels in het substraat hebben. Een afvoergat in de pot zorgt voor waterafvoer. Giet overtollig water van de schotel af, zodat het vocht zich niet ophoopt in de ondergrond. Als substraat is een mengsel van leemgrond en zand geschikt. Wanneer de planten te klein worden voor de container, moeten ze in de tuin worden geplant.

    balkon

    Als jonge plant in een pot staat de ijzerhoutboom het hele jaar buiten. Als kuipplant verfraait hij zonnige balkons en terrassen die een windbeschermde standplaats bieden. In de winter kunt u de boom buiten laten staan. Zorg voor een geschikte winterbescherming voor de emmer. Om ervoor te zorgen dat de kluit niet bevriest, moet u de pot royaal in plastic folie wikkelen en op een piepschuimplaat (€ 35,50) of een stuk hout plaatsen.

    Geef de ijzerhoutboom water

    Ironwood-bomen hebben een matige waterbehoefte. Ze hoeven alleen te worden bewaterd tijdens lange periodes van droogte. Als je je plant in een container kweekt, krijgen ijzerhoutbomen regelmatig water

    Bemest de ijzerhoutboom op de juiste manier

    Geef de plant in het voorjaar een meststof met compost die je in de grond werkt. Voor buitenheesters is geen extra voeding nodig. Elke vier weken dienen kuipplanten te worden voorzien van een minerale meststof. De leveringen zullen plaatsvinden in september. Het hout gaat dan in winterslaap en heeft tot het voorjaar geen verdere bemesting nodig.

    Ijzerhoutboom op de juiste manier snoeien

    De uitgestrekte kroon van de parrotia hoeft zelden te worden gesnoeid als sommige takken het beeld verstoren. Kies een koele dag tussen maart en april, nadat de bloemen zijn verdord. Gebruik voor het knippen een scherpe snoeischaar, waarvan de messen grondig zijn gereinigd.

    Om lelijke sneden en takstompen te voorkomen, moet u voorzichtig te werk gaan bij het snijden. Vermijd radicaal terugsnoeien in het oude hout. De boom ontkiemt ook na radicale snoei. Deze maatregel vernietigt echter de esthetische vorm.
    Lees verder

    overwinteren

    Volgroeide exemplaren die goed geworteld zijn, kunnen temperaturen tot -20 graden Celsius verdragen. Extra beschermende maatregelen worden aanbevolen in bijzonder strenge wintermaanden. Omwikkel de stam en kroon met rieten matten of jute linten. Ze fungeren als een isolerende laag tegen de vrieskou. Bedek het wortelgebied met kokosmatten (€ 21,90) en verdeel bladeren en kreupelhout op de onderlaag.

    Jonge planten hebben de eerste jaren winterbescherming nodig, ook bij temperaturen onder nul. Gebruik vanaf juli geen stikstofhoudende meststoffen, deze voorkomen dat het hout uitgroeit en de takken vorstgevoelig worden.

    Hoe plant ik correct?

    Bij het planten moet je al letten op de groeihoogte van de parrotia, want laat verplanten van volwassen bomen is moeilijk. De ondiepe wortel verliest met deze maatregel veel wortels en kan de krachtige kroon op de nieuwe standplaats niet meer voldoende leveren. Bomen die te zwaar beschadigd zijn, sterven vaak na het verplanten.

    ongedierte

    De wijnstoksnuitkever teistert af en toe ijzerhoutbomen. Het ongedierte voedt zich met de bladmassa en legt zijn eieren op het substraat. De larven beschadigen de fijne wortels. Nematoden, die via het gietwater worden toegediend, bestrijden de larven. Kevers moeten regelmatig in de schemering worden verzameld. Een aaltjesval heeft zich bewezen voor ongediertebestrijding.

    schimmel

    Als gedroogde bladeren niet het gevolg zijn van onjuiste zorgmaatregelen of suboptimale locatieomstandigheden, kan een kolonisatie van sporen de oorzaak zijn.

    Verticillium verwelkingsziekte

    Verwelkende bladeren duiden op een aantasting door Verticillium-schimmels, die jonge bomen doden. Oudere bomen kunnen de schimmelziekte vaak alleen bestrijden. Het is niet ongebruikelijk dat daarna chronische infecties optreden, waarbij scheuten afsterven. Aangetaste plantendelen royaal verwijderen en met het huisvuil afvoeren.

    Phytophthora

    De schimmels binnen dit geslacht zijn verantwoordelijk voor wortelrot. Als de ziekte zich wijd verspreid heeft, kan de boom sterven. Wateroverlast bevordert de verspreiding van sporen. De schimmelaantasting kan niet actief worden bestreden. Aangetaste bomen moeten worden verwijderd om te voorkomen dat de sporen zich verder verspreiden.

    tips

    Verspreid schorsmulch op het substraat. Het versnipperde houtafval beschermt de vloer tegen uitdroging en houdt hem warm. De waardevolle voedingsstoffen uit de stukken hout komen vrij wanneer de bodemorganismen het materiaal afbreken. Ze verhogen de vitaliteit van de boom. Tegelijkertijd zorgt schorsmulch voor een decoratieve uitstraling en een harmonieus beeld.

    soorten

    • vanessa: Schitterende herfstkleur met gele, oranje, rode, roze en violette tinten. Gele capitate bloemen met rode meeldraden. Groeihoogte tussen de acht en twaalf meter.
    • Perzische torenspits: Smalle gewoonte, oplopend. Schiet violet, blad donkergroen met een violet randje in de zomer. Herfstkleuren geel, oranje en violet. Groeihoogte tot 250 centimeter.
    • bella: Blad loopt wijnrood uit, bladeren verkleurend naar groen, verkleurend naar dieprood in de herfst. Groeit tussen de acht en tien voet lang.

Categorie:

Bomen