De Syrische ambrosia (Phlomis russeliana), ook wel bekend als de gouden krans vanwege de karakteristieke vorm van de kransvormige bloemen, is vrij ongevoelig voor droogte en is daarom ideaal voor steppe- en grindtuinen. De vaste plant is verder robuust, onderhoudsvriendelijk, duurzaam en past zich gemakkelijk aan op veel tuinlocaties.

De Syrische ambrosia is gemakkelijk te verzorgen en winterhard

Inhoudsopgave

Toon alles
  1. herkomst en distributie
  2. gebruiken
  3. uiterlijk en groei
  4. Bloesems, bloeiperiode en fruit
  5. toxiciteit
  6. locatie en bodem
  7. Plant ambrosia correct
  8. Water verbrande wiet
  9. Ambrosia goed bemesten
  10. Snijd ambrosia op de juiste manier
  11. verbrande wiet verspreiden
  12. overwinteren
  13. ziekten en plagen
  14. soorten en variëteiten

    15. herkomst en distributie

    De Syrische ambrosia (bot. Phlomis russeliana), populair in veel tuinen, ook bekend als goudkrans of naar zijn ontdekker, de Schotse natuuronderzoeker Dr. Alexander Russell, genaamd Russell's alsem, is een van de minstens 100 verschillende soorten alsem. Het soortenrijke geslacht, dat tot de muntfamilie (Lamiaceae) behoort, omvat zowel vaste planten als onderheesters. Het thuisland van de meeste soorten strekt zich uit van Zuidoost-Europa over het hele Centraal-Aziatische continent tot China. De Syrische ambrosia komt oorspronkelijk uit de bergachtige bosgebieden van Noord-Anatolië.

    Hier komt hij in het wild voor in zowel naald- en loofbossen als op kale plekken, bij voorkeur in combinatie met hazelnootstruiken. De zonminnende vaste plant groeit bijzonder goed aan houtige randen, in open ruimtes en geeft de voorkeur aan droge of rotsachtige ondergronden.

    gebruiken

    Burntweed kan in veel tuinomgevingen worden aangepast en slaat een goed figuur aan bosranden, op oevers, in rotstuinen en in prairiebedden. Een droog substraat en wortelconcurrentie deert de robuuste plant niet en is daarom veelzijdig inzetbaar. Door de opvallende groei en de groeihoogte tussen de 90 en 150 centimeter - afhankelijk van de gekozen soort en variëteit - plant u de sterke vaste planten het beste in het midden van het bed, waar ze uitstekend passen bij vaste planten zoals de toorts (bot Verbascum), de blauwe wijnruit (Perovskia), ooievaarsbek (Geranium), steppesalie (Salvia nemorosa), Germander (Teucrium), lavendel (Lavandula) of diverse siergrassen. De helder goudgeel bloeiende Syrische ambrosia harmonieert bijzonder goed met blauw- of violetbloeiende soorten.

    uiterlijk en groei

    De klonterige vaste plant is zeer groeikrachtig en verovert in korte tijd grotere tuinen en is daarom zeer geschikt als bodembedekker of spleetvuller, bijvoorbeeld op hellingen. Uit de ondergrondse wortelstokken groeien talloze uitlopers, die met wortelbarrières en dergelijke in toom moeten worden gehouden. De plant heeft dicht gebladerte, vooral in het onderste deel tot een hoogte van ongeveer 30 centimeter, waarbij het viltachtige harige, hartvormige blad in de winter aan de stengel blijft zitten en in het voorjaar opdroogt. De vaste plant komt elk jaar uit de wortelstok en kan zonder problemen worden overwinterd.

    Bloesems, bloeiperiode en fruit

    De sterke goudgele bloemen van de Syrische ambrosia openen tussen juni en juli, met de typische gelamineerde bloemen die op meerdere rijen in decoratieve kransen bij elkaar staan en soms zelfs vertakken. De bloemstelen kunnen wel 90 centimeter hoog worden. Zoals alle smutkruiden, is het Syrische smutkruid een populaire weide voor bijen.

    De driehoekige nootvruchten die zich na de bloei ontwikkelen, zijn eivormig, licht behaard aan het oppervlak en bevatten talrijke zaden. Om ongecontroleerd zaaien van de planten te voorkomen, moet u vervaagde stengels verwijderen - de Syrische ambrosia reproduceert niet alleen via worteluitlopers, maar ook zeer succesvol door zelf te zaaien.

    toxiciteit

    Syrische ambrosia is niet giftig voor mens of dier.

    locatie en bodem

    De Syrische ambrosia kan het beste in de volle zon worden geplant, daar bloeit hij het mooist. De vaste plant voelt zich echter ook thuis op een lichte halfschaduw plaats, mits de grond goed gedraineerd, vrij droog en voedingsrijk is. Een los substraat is ook de beste garantie dat het sterk groeiende wortelstelsel voldoende ruimte zal vinden.

    Plant ambrosia correct

    Phlomis kan in principe gedurende de gehele vegetatieperiode worden geplant, mits het weer het toelaat en er (meer) vorstgevaar is. We raden echter aan om in het voorjaar te planten, indien mogelijk vanaf midden tot eind mei, omdat de planten vaak wat tijd nodig hebben voordat ze eindelijk groeien. Om deze reden is de bloei vaak pas na één tot twee jaar te verwachten, maar de langlevende vaste plant laat zijn weelderige pracht des te meer gelukkig zien in de komende decennia. Je moet rekening houden met zo'n vier tot zes planten per vierkante meter, die ongeveer 50 centimeter uit elkaar worden geplant. Verrijk de grond met volwassen compost en geef de vaste planten goed water na het planten.

    Met behulp van wortelbarrières kan de soorttypische proliferatie worden beperkt. Maar ook een natuurlijke beperking door concurrerende plantensoorten zoals siergrassen of ooievaarsbek dient dit doel.

    Water verbrande wiet

    Extra water geven is alleen nodig tijdens de hete zomermaanden, anders worden de mooie, viltige bladeren snel lelijk. Altijd water geven van onderaf, nooit van bovenaf en vooral niet te veel - de Syrische ambrosia, die gewend is aan droogte, is vrij zuinig en kan niet tegen een te vochtige en vooral drassige bodem. Af en toe droge perioden worden daardoor makkelijk overleefd.

    Ambrosia goed bemesten

    Als het op bemesting aankomt, doet het zuinige bloeiwonder je ook niet veel: geef hem in het voorjaar na het snijden wat rijpe compost, dan heeft hij genoeg voedingsstoffen voor zijn weelderige groei.

    Snijd ambrosia op de juiste manier

    Omdat de grijsgroene bladeren tot ver in de herfst en vaak zelfs in de wintermaanden aan de stengels blijven zitten en zo een decoratief element vormen in de herfsttuin, hoeft u de planten pas in het voorjaar terug te snoeien. Snijd de bovengrondse, nu uitgedroogde delen van de plant net boven de grond af en breng vervolgens volwassen compost aan. In de regel verdrijft de vaste plant dan heel snel weer.

    verbrande wiet verspreiden

    Over de vermeerdering van ambrosia hoeft u zich geen zorgen te maken: de zeer groeikrachtige vaste plant doet dit zo betrouwbaar zelf dat u liever beperkende maatregelen neemt. Als een tapijtachtige spreiding in de tuin gewenst is, laat dan de bloeiwijzen, die bestoven zijn door bijen, gewoon rijpen. De salie zal dan zichzelf zaaien. U kunt ook gewoon de noten verzamelen en fijne zaden direct op de gewenste nieuwe locatie zaaien. Uittrekken op de vensterbank of iets dergelijks is niet nodig.

    Smutkruid delen

    De Syrische ambrosia is ook zeer goed te vermeerderen per afdeling, al moet u deze maatregel na ongeveer tien tot 15 jaar voor het eerst uitvoeren. Vers geplante smutkruiden hebben twee tot drie jaar nodig om zich op de nieuwe locatie te vestigen, daarom moet u ze na het planten niet zo snel opnieuw verplanten. Pas als de vaste plant zich prettig voelt op de nieuwe standplaats en daardoor te snel uitbreidt, kunt u bijzonder brutale worteluitlopers eenvoudig met een spade van de moederplant scheiden en op een nieuwe standplaats opnieuw planten. Bij het opdelen van oudere planten gaat u het beste als volgt te werk:

    • Leg de kluit voorzichtig bloot.
    • Prik met een scherpe schop voorzichtig een of meer stukken af.
    • Pas op dat u de wortels niet verplettert!
    • Graaf de worteldelen op en plant ze apart opnieuw op een nieuwe locatie.

    overwinteren

    Omdat de Syrische ambrosia probleemloos in de tuin kan worden overwinterd, zijn speciale maatregelen voor winterbescherming niet nodig. Tijdens het koude seizoen moet u de delen van de plant echter bovengronds laten en pas in het voorjaar terugsnoeien, omdat dit als winterbescherming dient. In zeer natte winters moet je de wortelstokken ook beschermen tegen vocht, anders kan schimmel zich verspreiden. Dit kan bijvoorbeeld door sparren- of sparrenstruiken op de grond te strooien - het kreupelhout houdt de grond droog, maar moet in het voorjaar tijdig voor het ontkiemen worden verwijderd.

    ziekten en plagen

    Verbrande kruiden zijn ook aangenaam ongecompliceerd met betrekking tot ziekten en plagen. Het enige probleem is overmatig vocht, dat de kolonisatie van schimmels bevordert. Dit is de reden waarom valse meeldauw zich vaak verspreidt in vochtige zomers, die je gemakkelijk kunt herkennen aan de geelachtige tot bruinachtige vlekken aan de bovenkant van de bladeren en een grijswitte schimmelgroei aan de onderkant. Snijd aangetast gebladerte weg en spuit de zieke planten in met een zelfgemaakte paardenstaartbouillon. De bladeren moeten dan snel kunnen drogen en ook de standplaats moet droog blijven.

    Typische tuinplagen, zoals de anders vraatzuchtige slakken, laten de ambrosia meestal met rust.

    tips

    De sterke bloemstelen van de ambrosia zijn perfect te snijden als snijbloem voor op de vaas. Ze zijn ook gemakkelijk te drogen en worden daarom vaak gebruikt voor het drogen van boeketten.

    soorten en variëteiten

    Naast de Syrische ambrosia zijn de volgende drie soorten in veel tuinen te vinden. Alle soorten bloeien tussen juni en juli en hun kenmerkende bloemenkransen kunnen geel, roze of rood zijn. De individuele soorten lijken erg op elkaar wat betreft hun behoefte aan standplaats, bodem en verzorging.

    Salie phlomis (Phlomis tuberosa)

    De rozebloeiende bolvormige alsem heeft een warme, volle zon nodig en kan goed samen met andere zonminnende vaste planten zoals paarse salie (Salvia officinalis 'Purpurascens') of lavendel (Lavandula). Zoals de naam al doet vermoeden, verspreidt alsem zich door ondergrondse wortelstelsels. Het groeit echter vrij langzaam en klonterig. Zo zijn de soorten 'Bronze Flamingo' of 'Amazone' aan te raden.

    Samos salie (Phlomis samia)

    Ook bekend als Griekse ambrosia, heeft de ambrosia van Samos vrij bruinachtige tot roze-paarse bloemen en vormt dichte bladrozetten, daarom wordt deze soort vaak gebruikt als bodembedekker. Net als de Syrische ambrosia wordt de soort ongeveer 90 centimeter hoog.

    Struikachtige alsem (Phlomis fruticosa)

    Deze soort, die oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied komt en felgele bloemen heeft, groeit als struik en wordt hier wel 100 centimeter hoog. Omdat de groenblijvende soort niet winterhard is, vriest hij in koude winters vaak hard terug. In het voorjaar verdrijft hij echter betrouwbaar de onderstam, zodat overwinteren meestal probleemloos verloopt. Phlomis fructicosa is geschikt voor het ontwerp van mediterrane of steppetuinen.

Categorie:

Kamerplanten