De karakteristieke, opvallende schade veroorzaakt door perenroest maakt aangetaste perenbomen gevaarlijk ziek. Het bestrijden van de schimmelziekteverwekker is echter niet altijd nodig. In dit artikel leest u hoe u de ziekte kunt herkennen en wanneer en hoe u actie kunt ondernemen.

Er is geen reden tot paniek bij individuele bladvlekken

Inhoudsopgave

Toon alles
  1. de essentie in het kort
  2. Wat is perenraspen?
  3. schade foto
  4. preventie
  5. Bestrijd perenroest
  6. Veel Gestelde Vragen

    7. de essentie in het kort

    • Schimmel genaamd Gymnosporangium sabinae veroorzaakt perenroest
    • Besmetting vindt altijd plaats via verschillende jeneverbessoorten als tussengastheer
    • Schimmelsporen migreren in het voorjaar van jeneverbes naar perenblad
    • In de herfst vindt de sporenoverdracht omgekeerd plaats, omdat de sporen op jeneverbes overwinteren
    • Schade is kenmerkend, bestrijding is alleen nodig bij ernstige besmetting

    Wat is perenraspen?

    Perenroest is een plantenziekte die wordt veroorzaakt door de schimmel Gymnosporangium sabinae. De parasitaire ziekteverwekker infecteert bij voorkeur reeds zieke of verzwakte planten door zich erop of op de grond te vestigen en van daaruit het plantenweefsel binnen te dringen en zich ermee te voeden. Zoals alle schimmels verspreidt perenroest zich via het zogenaamde mycelium (dus het mycelium) en via sporen.

    Hoe wordt de ziekteverwekker overgedragen?

    Gymnosporangium sabinae overwintert in jeneverbes

    Dit gedeelte is belangrijk om de ziekte goed te kunnen bestrijden - de schimmel tast niet alleen peren aan, maar maakt ook een omweg via een tussengastheer. De transmissie werkt alleen met behulp van de gastheerwisseling, daarom kunt u (her)infectie van uw peer voorkomen door de tussengastheer te elimineren.

    Deze tussengastheer is een soort jeneverbes (Juniperus), die dicht bij de perenboom moet staan en van waaruit de sporen zich steeds weer verspreiden. De levenscyclus van Gymnosporangium sabinae is als volgt:

    • winters in jeneverbes
    • vormt hier zijn sporen
    • Sporen worden door wind, insecten of vogels op perenbladeren overgedragen
    • De tijd van deze infectie is de lente, wanneer de bladeren beginnen te ontkiemen
    • hier vormen zich in de herfst weer sporen
    • deze worden weer overgebracht naar de jeneverbes
    • Met het vallen van de bladeren in de herfst is Birnbaum weer van de schimmel af
    • in het voorjaar begint het spel weer

    Op de peer zit de schimmel alleen op de bladeren, alleen de aangetaste jeneverbes is blijvend ziek.

    Overdracht vindt plaats via sierjeneverbes

    youtube

    Gymnosporangium sabinae houdt echter niet van elke jeneverbes. Soorten als de inheemse jeneverbes (Juniperus communis), de kruipende jeneverbes (Juniperus horizontalis) uit Noord-Amerika en de geschubde jeneverbes (Juniperus squamata) blijven gespaard van de schimmel. Vooral Juniperus communis heeft herhaaldelijk bewezen extreem veerkrachtig te zijn.

    Veel voorkomende dragers van perenroest en daarom problematisch zijn veel geïmporteerde sierjeneverbessoorten, die vanwege hun kracht de laatste decennia in toenemende mate in tuinen, parken en begraafplaatsen zijn aangeplant:

    • Mosjeneverbes of Sadebaum: Juniperus sabina, groenblijvende dwergstruik, bijzonder gevoelig voor Gymnosporangium sabinae
    • Chinese jeneverbes: Juniperus chinensis, populaire sierjeneverbes, veel voorkomende tussengastheer voor perenroest
    • Pfitzer jeneverbes: Juniperus pfitzeriana 'Wilhelm Pfitzer', variëteit van Chinese jeneverbes
    • Virginiaanse jeneverbes: Juniperus virginiana, ook bekend als Virginia cedar of red cedar, wordt vaak aangeprezen als een klimaatveranderingsboom

    De genoemde soorten zijn in verschillende cultivars in de handel verkrijgbaar, al is niet elke variëteit even vatbaar voor besmetting met perenroest. Deze kennis betekent voor u dat u een beslissing moet nemen wanneer perenroest op uw perenbomen verschijnt: of de jeneverbes moet wijken of de peer, want alleen zo kunt u de ziekteverwekker bestrijden.

    uitweiding

    Hoe gevaarlijk is perenraspen eigenlijk?

    Zo'n 30 jaar geleden werden perenbomen al aangetast door perenroest. Op dat moment was de ziekte echter geen probleem, in plaats daarvan konden schimmel en aangetaste bomen naast elkaar bestaan. Pas nadat de bovengenoemde sierjeneverbessen vaker werden geïmporteerd en geplant, werd de ziekteverwekker gevaarlijker voor verschillende Pyrus-soorten en hun verwanten.

    In principe hoeft de infectie vandaag echter geen probleem te zijn, zolang de aangetaste perenboom verder gezond en sterk is en in ecologisch evenwicht verkeert. Exemplaren op geschikte locaties in natuurlijk gecultiveerde tuinen hebben daarom een grotere kans om perenroest ongeschonden te overleven.

    Schade - Hoe herken je een plaag met perenroest?

    Kleine oranje vlekken op de bladeren zijn het eerste teken van een besmetting

    Perenaantasting met perenroest vindt plaats rond de bloeitijd van de boom tussen mei en juni:

    • aanvankelijk kleine oranje of gele vlekjes aan de bovenzijde van de bladeren
    • toenemen in de zomer
    • verschillende graden van infectie mogelijk
    • soms slechts enkele bladeren aangetast, soms ernstige aantasting die bijna alle bladeren aantast
    • als de besmetting ernstig is, ziet de boom er in de herfst eerder oranjerood dan groen uit
    • later wratachtige knobbeltjes aan de onderzijde van de bladeren
    • dit zijn sporenafzettingen
    • scheurt geleidelijk open in een traliewerk en wordt door de wind verspreid

    Een infectie met de schadelijke schimmel manifesteert zich echter anders bij de aangetaste jeneverbes. Hier herken je de ziekte aan de hand van de volgende kenmerken:

    • herkenbaar vanaf half april
    • eerst worden de takken van de aangetaste jeneverbes dikker
    • latere wratachtige gezwellen verschijnen daar
    • deze dragen bruine, later heldergele sporenafzettingen
    • ongeveer één tot twee centimeter lang
    • glanzen als het nat is
    • Infectie verschijnt alleen op de takken

    Besmette jeneverbessen kunnen meestal redelijk goed samenleven met de schimmelziekteverwekker, alleen bij een zeer ernstige aantasting en de bijbehorende verzwakking sterft het hout na enkele jaren af.

    tips

    Aangezien de schimmelsporen zich over een oppervlakte van enkele honderden meters kunnen verspreiden, hoeft de besmette jeneverbes niet per se bij jou in de tuin of bij de buren te staan. Het is daarom niet altijd mogelijk om de zieke boom te identificeren en te elimineren.

    Voorkom effectief perenraspen

    Voedingsrijke, gezonde bodem is de basisvereiste voor gezonde bomen

    "Klimaatverandering is een van de belangrijkste redenen voor de steeds grotere verspreiding van perenroest."

    Als een peer eenmaal is geïnfecteerd met perenroest, zal de infectie keer op keer terugkeren - om de ziekte effectief te bestrijden, zou je uiteindelijk de veroorzaker, de jeneverbesboom die ook is aangetast, moeten vinden en elimineren. Dit is echter niet altijd mogelijk, de boosdoener kan zich immers verstoppen in een onbekende tuin op een kilometer afstand.

    In dit geval is uw enige optie om uw bedreigde perenboom te versterken. Het overleeft een infectie beter en is minder verzwakt door de effecten van de schimmel. Geschikte versterkende maatregelen zijn:

    • Creëren en onderhouden van een gezonde bodem
    • Versterking van het bodemleven
    • beide worden gedaan met behulp van organische natuurlijke meststoffen
    • en door het zonder kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen te doen
    • compost is bijzonder geschikt om het microbiële leven in de bodem te versterken
    • Spaarzaam bemesten met stikstof, omdat de voedingsstof schimmelinfecties bevordert
    • leg daarom geen bedden aan met veel etende planten (bijv. groentebedden) in de directe omgeving van perenbomen
    • Snijd ook nooit perenbomen voordat ze ontkiemen, dit verzwakt ze
    • In de zomer altijd terugknippen, wonden kunnen nu beter gesloten worden
    • Versterk de afweer van de perenbomen met plantversterkers
    • Zelfgemaakte paardestaartmest is bijzonder geschikt
    • Gekochte paardenstaart- of algenextracten zijn ook geschikt

    De productie van paardenstaartmest is heel eenvoudig, ook al stinkt het behoorlijk. Het is daarom het beste om de container met het brouwsel op een plaats te plaatsen waar de dampen niet te storend zijn tijdens het fermentatieproces. Je kunt de geur ook binden met een handvol gesteentepoeder.

    Om het kruidenverhogende brouwsel te maken:

    1. Pluk of snijd een kilo paardenstaart.
    2. Gebruik hele planten, zonder wortels.
    3. Hak de paardenstaart zo fijn mogelijk.
    4. Doe het plantmateriaal in een plastic of emaille emmer.
    5. Gebruik geen metalen emmer, omdat hier tijdens het fermentatieproces ongewenste chemische reacties optreden.
    6. Vul tien liter zacht water bij, indien mogelijk regenwater.
    7. Goed roeren.
    8. Voeg een handvol gesteentemeel toe.
    9. Bedek de container met een stuk fijnmazig gaas of een stuk jutedoek.
    10. Het deksel is bedoeld om te voorkomen dat dieren in de gier verdrinken.
    11. Zet de mestemmer op een donkere en warme plaats.
    12. Laat het daar ongeveer een week staan.
    13. Roer dagelijks krachtig.
    14. De mest is klaar als deze gaat schuimen.

    Filter nu de afgewerkte heermoes drijfmest en vul deze direct in een geschikte bak, bij voorkeur van kunststof en afsluitbaar. Zo blijft het een paar weken goed. Geef de perenboom ongeveer elke 10 tot 14 dagen water met een gieter vol drijfmest vanaf het moment dat ze in het voorjaar ontkiemen tot het blad in de herfst valt. De boom wordt niet alleen versterkt, maar ook voorzien van waardevolle voedingsstoffen.

    Welke perenrassen zijn infectiegevoelig en welke niet?

    Sommige perenrassen zijn vatbaarder voor de ziekte dan andere

    Het voorkomen van besmetting kan ook worden ingeperkt door minder gevoelige perenrassen te planten. De populaire variëteiten van Pyrus communis die in de onderstaande tabel worden vermeld, worden als bijzonder of minder vatbaar voor perenroest beschouwd.

    Vatbare perenrassen Minder gevoelige perenrassen
    'Alexander Lucas' 'Kleurrijke juli'
    'Goed Grijs' 'klapt'
    'mollestruik' 'appartement'
    'Clubdecaan' 'Dubbele Philips'
    'Willems Christus' 'Gellert'
    'Gravin van Parijs'
    'Goede Louise'
    'Trevoux'

    Maar let op: "Laag vatbaar" betekent niet dat de genoemde perenbomen nog geen last kunnen hebben van perenroest - resistente rassen zijn er nog niet op de markt. Dus als perenlatten prominent aanwezig zijn om je heen - vraag dit aan je buren voordat je een perenboom plant - misschien is een andere fruitboom een betere keuze.

    uitweiding

    Andere bedreigde plantensoorten

    Naast de cultuurpeer (Pyrus communis) zijn er ook andere Pyrus-soorten zoals de Japanse Nashi-peer (Pyrus pyrifolia), de hout- of wilde peer (Pyrus pyraster) of de wilgenpeer (Pyrus salicifolia), die populair is als sierboom, kan ook aangetast worden door perenroest. Deze soorten zijn echter minder gevoelig dan cultuurperen, hoewel niet resistent.

    Bestrijd perenroest - methoden en middelen

    Perenroest kan alleen actief worden bestreden met een voor huis- en hobbytuinen goedgekeurd bestrijdingsmiddel: Duaxo Universal Pilzfrei van COMPO (ook wel Duaxo Rosen Pilz-frei of Duaxo Universal Pilzspritzmittel genoemd) is het enige gewasbeschermingsmiddel dat is goedgekeurd tegen deze schimmel.

    Het gebruik ervan heeft echter tal van nadelen en moet daarom niet overhaast gebeuren:

    • het moet elk jaar opnieuw worden bespoten totdat de aanstootgevende jeneverbes is geëlimineerd
    • veroorzaakt weerstand bij herhaaldelijk gebruik, i. H. op een gegeven moment werkt het toch niet meer
    • komt in waterlichamen (inclusief grondwater) en wordt daar niet afgebroken
    • is zeer gevaarlijk voor veel dierlijke en menselijke tuinbewoners
    • brengt het ecologisch evenwicht in gevaar

    Dus in plaats van elk jaar vergif.webp op de perenboom te sproeien (want daar gaat het om), kun je beter de boosdoener vinden en elimineren. Alleen het snoeien van de aangetaste jeneverbes, zoals vaak wordt aanbevolen, is meestal niet voldoende. De schimmel zit niet alleen in de zichtbaar geïnfecteerde takken, maar ook diep in de ogenschijnlijk gezonde gebieden.

    Wanneer is bestrijding van de ziekte eigenlijk nodig?

    Pas als de plaag uit de hand loopt, is er actie nodig

    Heeft uw perenboom maar enkele bladvlekken, dan hoeft u niets te doen - de perenroestschimmel en perenbomen kunnen prima met elkaar overweg, mits het ecologisch evenwicht in stand wordt gehouden en de besmettingsdruk niet te groot is. Alleen in deze gevallen moet u actie ondernemen:

    • Infectie vindt meerdere jaren op rij plaats
    • en zeer uitgesproken
    • meerdere plekken per blad
    • vroegtijdige bladval
    • Boom is in de zomer meer oranjerood dan groen

    Als de ziekte acuut is uitgebroken, kunt u niets doen - alleen preventieve maatregelen in het voorjaar kunnen een hernieuwde besmetting voorkomen. Overigens worden ook jonge perenbomen bedreigd. Terwijl een ouder, gevestigd exemplaar enige weerstand heeft tegen de schimmel, gaan jonge, nog niet robuuste bomen snel verloren. In dit geval moet je zeker in actie komen!

    Veel Gestelde Vragen

    Zijn er effectieve huismiddeltjes voor perenroest?

    Nee, als de ziekte eenmaal is uitgebroken, zullen noch commerciële pesticiden (met uitzondering van degene die in het artikel wordt genoemd) noch huismiddeltjes helpen. Je kunt perenroest alleen behandelen door de drager van de infectie op te sporen en onschadelijk te maken. Bovendien moet de aangetaste of bedreigde peer worden versterkt met plantenmest - besproeien met middelen die kiezelzuur bevatten, helpt in het voorjaar tegen de infectie.

    Kunnen de typische schadelijke symptomen van de ziekte ook verward worden met andere infecties?

    Voor niet-ingewijden kan perenroest gemakkelijk worden verward met andere fruitziekten zoals bacterievuur of perenpokkenmijt. De perenpokkenmijten zijn ongedierte waarvan het onheil een zeer vergelijkbaar patroon van schade veroorzaakt. Bacterievuur daarentegen is een plantenziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie Erwinia amylovora, die vooral voorkomt in pitvruchtplanten. Zelfs als de naam aanvankelijk anders doet vermoeden, verwelken de aangetaste bladeren en bloemen en worden bruin tot zwart.

    Is perenraspen aangifteplichtig?

    Een geconstateerde besmetting met perenroest hoeft niet gemeld te worden. Omdat de besmetting vaak wordt verward met bacterievuur, wat eigenlijk aangifteplichtig is, wordt er vaak een melding gestuurd naar de verantwoordelijke tuinbouwautoriteiten. Check daarom eerst om welke ziekte het precies gaat. Een vergelijking met de typische schadepatronen helpt u daarbij.

    tips

    Zolang niet meer dan ongeveer 40 procent van het blad is aangetast of de perenboom voortijdig zijn blad laat vallen, hoeft u geen actie te ondernemen. Een dergelijke mate van besmetting is niet schadelijk voor de boom.

Categorie:

Bomen