Een verzorgde vijver is niet alleen een visueel sieraad voor de tuin, maar ook een echte aanwinst voor de dieren- en plantenwereld. Tijdens de wintermaanden hebben vijverbezitters echter weinig meer te doen dan te hopen dat de genomen beschermende maatregelen effect zullen hebben.

Meer dan alleen een blikvanger: de tuinvijver is ook een leefgebied voor veel dieren en planten.

De grote schoonmaak na de winter

Nu het ontwaken in de lente niet langer slechts een vaag voorgevoel is, maar zich echt in de natuur laat voelen, is er nog veel meer werk aan de winkel - omdat de tuinvijver en zijn planten de juiste zorg nodig hebben om zijn pracht te kunnen ontvouwen .

Omgaan met vis

Ook al is de verwachting van de werkzaamheden rond de vijver groot, ondanks al het enthousiasme is een beetje geduld nodig. Zolang de watertemperatuur niet permanent boven de 10 graden Celsius komt (constant 12 graden Celsius is beter), is het afwachten. Als u te snel weer in bedrijf komt en begint met het schoonmaken of zelfs inschakelen van de vijverpompen, loopt u het risico de vijverbewoners te beschadigen: door de beweging van het nog koude vijverwater zouden de verschillende temperatuurlagen alleen maar vermengen. Als gevolg hiervan koelt het water in het algemeen nog meer af, wat op zijn beurt de vissen ernstig kan storen. Na de ontberingen van de winter moeten ze eerst wennen aan het warmere seizoen, maar langzaam.

Hetzelfde geldt voor het voeren. Bij te lage watertemperaturen vertraagt de stofwisseling van de vissen zo sterk dat het voedsel dat ze eten helemaal niet wordt verteerd. Als gevolg hiervan sterven de vissen. Daarom is, zelfs met constante dubbele cijfers plus graden, licht verteerbaar voedsel aan de orde van de dag om de stofwisseling niet te overweldigen.

Eerste zorg maatregelen

Vijververzorging begint in het voorjaar waar het eindigde in de herfst. Na bestudering van de grens - die in de winter heel goed te lijden had kunnen hebben van zware ijsvorming - is het eerste wat je moet doen de herfstresten verwijderen. Het eerste dat u moet doen, is een net gebruiken om dode plantendelen en bladeren te verwijderen. Dit is niet in de eerste plaats voor verfraaiing, maar voor preventie.

Anders bedreigt het grote aandeel plantenvoedingsstoffen een sterke algengroei zodra de temperaturen permanent stijgen. Het is bekend dat dit een negatief effect heeft op de water- en zuurstofkwaliteit, wat het hele vijverlandschap aantast. Het kan ook nodig zijn om een modderzuiger te gebruiken om gevallen herfstbladeren van de bodem van de vijver te verwijderen.

Tijdens deze werkzaamheden kunnen de vissen veilig in de vijver worden achtergelaten. Als er echter uitgebreidere ontwerpmaatregelen hangende zijn, kan een tijdelijke verplaatsing zinvol zijn. Dit kan veel minder stressvol zijn dan getuige te zijn van het planten of herschikken. De verhuizing kan ook iets draaglijker worden gemaakt door de alternatieve bassins te vullen met vijverwater. Op deze manier is de overgang minder voor de vissen.

Technische controle en inbedrijfstelling

Naast het regelmatig controleren van de waterkwaliteit (dit heeft vooral invloed op de pH-waarde en het nitriet-nitraatgehalte), is de volgende stap het weer in dienst stellen van de technische helpers. Vijverpompen en filters moeten echter vooraf grondig worden gecontroleerd om er zeker van te zijn dat ze schoon en functioneel zijn. Pas dan kunnen ze weer in de vijver worden geplaatst. Vooral vijverpompen dragen bij aan de tijdige watercirculatie en daarmee aan de verrijking van het water met zuurstof.

Overigens zouden weer in gebruik genomen filtersystemen de klok rond moeten draaien. Omdat anders juist de micro-organismen die zich in het filter nestelen en voor de zuivering van het water zorgen, afsterven.

De grote "herbebossing"

Een vijver is natuurlijk niet compleet zonder de juiste beplanting. Dit is niet alleen decoratie, maar draagt ook bij aan het behoud van de gehele biotoop. Een goede verzorging is des te belangrijker vanwege deze dubbele functie.

Snoeien en verdelen

Het risico op algengroei kan ook worden tegengegaan door de vijverplanten te verzorgen. Te veel gegroeide planten en dode plantendelen moeten daarom worden afgesneden en verwijderd. Tegelijkertijd wordt hiermee een goede basis gelegd voor de groei van waterplanten en ontstaat er ruimte voor zwakkere planten.

Het verdelen van de wortels gaat natuurlijk veel makkelijker als er bij het aanleggen van de tuinvijver plantenmanden werden gebruikt. Ze zijn relatief gemakkelijk uit het water te krijgen en alles wat je nodig hebt is een goed gerichte snede van de schop om het wortelgebied te verdelen. Met planten die stevig in de aarde staan, bijvoorbeeld in een natuurlijke vijver, is het bedrijf veel complexer. In dergelijke gevallen zijn er twee benaderingen: ofwel wordt het water uit de vijver afgevoerd totdat de planten gemakkelijk toegankelijk zijn, ofwel wordt het geheel aangepakt met de juiste beenkleding die geen drainage vereist.

Nieuwe aanplant

U kunt in mei en juni beginnen met het planten van de nieuwe vijverplanten, maar het is ook perfect mogelijk om dit op een later tijdstip te doen. Onderwaterplanten groeien bijvoorbeeld de hele winter door en worden pas echt beschadigd bij langdurige bevriezing. Lang niet alle plantensoorten zijn echter tegelijkertijd of constant beschikbaar - en zelfs als exemplaren die in het warmwaterbassin zijn grootgebracht soms al in februari beschikbaar zijn, zegt dit niets over hun geschiktheid onder de aanzienlijk minder gunstige externe omstandigheden op dit moment.

De uiterste plantdatum is ook altijd afhankelijk van de tijd die de betreffende plant nodig heeft om zich voor te bereiden op zijn winterslaap. Het weer speelt echter ook een niet onaanzienlijke rol, maar vanaf september tot het nieuwe seizoen is het voorbij met nieuwe planten. Wilt u geen nieuwe aanwinsten kopen, maar heeft u ondanks de verdeelde voorraad toch behoefte, dan kunt u deze omruilen met andere vijverbezitters.

Wat zou het moeten zijn?

Er is een overvloed aan vijver- en waterplanten, maar dit mag geenszins leiden tot een selectieproces op basis van visuele criteria. Uiterlijk is hier zeker niet alles, want de functie voor de vijver is vaak veel belangrijker. Daarnaast moet natuurlijk ook rekening worden gehouden met de condities van de vijver: steile hellingen en bijvoorbeeld grindbanken zijn niet voor alle soorten geschikt. Sommige, zoals waterhyacinten, hebben voldoende hoge temperaturen en een vijver met direct zonlicht nodig om goed te gedijen.

Een klassieker onder de vijverplanten: de waterlelie

Ook al zijn ze over het algemeen wijdverbreid - niet in het minst vanwege de prachtige bloemen, die nu verkrijgbaar zijn in een grote verscheidenheid aan kleuren - waterlelies stellen bepaalde eisen aan hun omgeving. Net als waterhyacinten hebben ze een minimale hoeveelheid warmte en zonlicht nodig, vijf uur per dag zou voldoende moeten zijn. Daarnaast is de diepte van de vijver niet onbelangrijk, omdat de verschillende soorten waterlelies min of meer geschikt zijn voor verschillende waterdieptes.

Daarnaast is planten in manden aan te raden, omdat de waterlelies soms de neiging hebben om te veel te groeien. Met plantenmanden is dit beter in bedwang te houden en kan de algehele indruk van de vijver beter worden beheerst. Bij plaatsing in de vijver zal het verzwaren met stenen helpen voorkomen dat de manden wegdrijven. Op deze manier kan ook worden voorkomen dat bijvoorbeeld de planten in een te diep gebied terechtkomen - in het ergste geval kan dit tot de dood leiden. Aan de andere kant kan te ondiep planten een negatieve invloed hebben op de groei.

Niet alleen voor natuurlijke vijvers: de lisdodde

Ze komen bijna overal in de natuur voor en zijn door de verscheidenheid aan soorten ook geschikt voor een grote diversiteit aan tuinvijvers. Lisdoddes zijn aantrekkelijk vanwege hun typische uiterlijk en omdat ze relatief gemakkelijk te verzorgen zijn. De inspanning kan nog verder worden verminderd als vanaf het begin plantenmanden worden gebruikt. Dit remt de anders vrij uitgesproken groei, die de andere bestaande plantensoorten snel zou kunnen verdringen.

Bij de hoogte-uitbreiding spelen twee factoren een rol: enerzijds zijn sommige soorten veel groter dan andere, anderzijds kan dit enigszins worden gereguleerd door de waterdiepte. Als lisdoddes van twee meter hoog voor u te veel zijn, kunt u toch de Typha minima-variant gebruiken. Een waterdiepte van 15 centimeter is daarvoor voldoende, maar in ruil daarvoor wordt hij navenant kleiner. Een zonnige tot halfschaduwrijke standplaats helpt alle soorten, maar extra bemesting is niet nodig. Naast zijn visuele charme voor het vijverlandschap is de breedbladige lisdodde Typha latifolia ook populair als medicinale plant: bladeren, bloemen en wortels kunnen voor medicinale doeleinden worden gebruikt, het effect varieert van bloedstelpend tot diuretisch tot algemeen versterkend.

Ook voor de oeverzone zijn er tal van vormgevingsmogelijkheden met onderwaterplanten of moerasplanten. Als ze pas nieuw geplant zijn, zorgen de uitlopers van moerasvergeet-mij-nietje of vrouwenmantel na de hoofdbloei ervoor dat het "bouwwerk" niet meer binnen korte tijd kan worden herkend. Uiterlijk tegen de zomer zal de tuinvijver in al zijn pracht staan.

Categorie:

Tuinontwerp