Al ongeveer 12 jaar lijden hobbytuinders, vooral hier in Duitsland, aan een ware invasie van de buxusmot. De vraatzuchtige mot vernietigt liefdevol verzorgde Buxushagen en globe-bomen in een mum van tijd. Gedetailleerde kennis over hem is daarom een must voor amateur-tuinders.

Buxusmotten vormen een serieuze bedreiging

Inhoudsopgave

Toon alles
  1. de essentie in het kort
  2. Aantasting door buxusmot
  3. Buxusmot giftig?
  4. Bestrijd buxusmotten
  5. Gooi buxus weg
  6. Kwetsbare gebieden
  7. schade foto
  8. roofdieren
  9. Weerstand tegen buxusmotten

    10. de essentie in het kort

    • Buxusmotten zijn moeilijk vroeg te spotten
    • Tekenen van een besmetting zijn webben en aangevreten gebladerte
    • Aangetaste plantendelen moeten zo snel mogelijk worden weggegooid - en zeker niet in de compost
    • Buxusmotten kunnen met ecologische middelen direct worden verzameld of bestreden

    Het probleem van buxusmottenplaag

    Een buxusmotplaag is niet alleen vervelend, maar ook behoorlijk kritisch. Want behalve dat zorgvuldig verzorgde buxushagen of bolvormige buxus lelijk worden opgegeten en bedekt met webben, is het ook niet eenvoudig om de buxusmot te bestrijden. Enerzijds wordt een plaag meestal pas herkend als de kroon al lelijk is weggevreten, anderzijds kunnen er meerdere generaties ontstaan binnen één seizoen.

    Een ander probleem is dat wanneer je nieuwe planten koopt, je jezelf opnieuw kunt voorstellen aan de vervelende plaag. Vooral via de plantenhandel heeft de buxusmot zich zo sterk verspreid.

    Is de buxusmot giftig?

    Als het om exotische planten en insecten gaat, vraagt men zich al snel af of ze mogelijk giftig zijn voor mensen, vogels of andere dieren. Bij de buxusmot is dit slechts indirect het geval. Zelf is hij in het begin niet giftig - maar hij wordt dat in de loop van de buxusbezetting. De plant bevat enkele gif.webpstoffen, vooral alkaloïden, die de larven tijdens het eten in hun lichaam opslaan. Als gevolg hiervan nemen de bovengenoemde roofdieren deze gif.webpstoffen ook op als ze zich tegoed doen aan de rupsen. Dit lijkt echter geen serieuze bedreiging te vormen voor de zangvogels.

    De buxusmot zelf is niet giftig

    Wat te doen tegen de buxusmot?

    Als er al een besmetting gaande is, is het belangrijk om zo vroeg mogelijk tegenmaatregelen te nemen. Als je grondig bent met de eerste generatie, kun je misschien de rest van het seizoen rusten.

    In principe moet je in het belang van de natuur en je eigen gezondheid altijd eerst proberen de buxusmot biologisch te bestrijden.

    mechanische methoden

    Zeker wanneer de besmetting nog niet erg gevorderd is, is het raadzaam om de overlast eerst mechanisch tegen te gaan. Het credo "Vecht natuurlijk" wordt dus het best vervuld.

    Mechanische methoden zijn:

    • verzamelen
    • afspuiten
    • afblazen

    Als het aantal larven beheersbaar is, kun je de dieren bijvoorbeeld met een pincet verzamelen, wat natuurlijk enige vaardigheid vereist.

    De wat grovere variant is de tuinslang of lagedrukreiniger of een bladblazer. Hiermee kun je de rupsen uit de struik spoelen of blazen en ze vangen op een film die eerder onder de plant is uitgespreid.

    youtube

    Ecologisch betekent: buxusmotbestrijding zonder chemicaliën

    Effectieve chemicaliënvrije middelen zijn:

    • Bacillus thuringiensis-producten
    • olie producten
    • azijn
    • Kalk en steenpoeder

    Bacillus thuringiensis - Xentari

    De bacterie Bacillus thuringiensis is een effectief middel voor biologische bestrijding van de buxusmot - hij koloniseert de rupsen parasitair en laat ze zo afsterven. Producten met de bacil worden verkocht onder de naam Xentari, bijvoorbeeld door de firma Neudorff "Raupenfrei".

    neem

    Producten op basis van neemolie zijn momenteel in opkomst als zachte gewasbeschermingsmiddelen. Ze zijn ook een effectieve hulp tegen buxusmotplagen. De werkzame stof azadriachtin uit de neemboomzaden wordt opgeslagen in de bladeren van het buxushout en remt de vervelling en daarmee de ontwikkeling van de rupsen. Een bijzonder voordeel is dat ze direct stoppen met het eten van het blad. Merk op dat de neemoliebehandeling indien mogelijk niet op hoog vuur moet worden gedaan. Bij warm weer kan daarom het beste na zonsondergang worden gespoten.

    Om de werkzame stof zo goed mogelijk op de doos te verdelen, is het aan te raden een concentraat te gebruiken. Dit wordt verdund met water (de verhouding staat vermeld op de productverpakking) en in een dispergeerder geplaatst. Om de oppervlaktespanning van het mengsel te verlagen, kunt u een druppel afwasmiddel of wat zachte zeep (€ 44,90) toevoegen. Dit geeft u een grondigere dekking en betere slagingspercentages.

    Ballistololie

    Ballistololie kan ook worden gebruikt als tegengif.webp voor een buxusmotplaag. Het voordeel hiervan is dat het product verkrijgbaar is in spuitbussen. Dit maakt het gebruik gemakkelijker. De olie werkt voornamelijk door de gasuitwisseling van de eieren te belemmeren en de luchtwegen van de larven te verstoppen.

    azijn

    Azijn is ook een van de bewezen huismiddeltjes tegen de buxusmot. Het maakt de bladeren van het boek oneetbaar voor het ongedierte. Je kunt de azijn het beste combineren met andere huismiddeltjes, dus met olie en wat water. Dit voegt het luchtwegblokkerende effect toe en verhoogt het algehele effect.

    bakpoeder

    Bakpoeder heeft altijd veel andere toepassingen gevonden dan cakebeslag. Naast vlekken zou het ook helpen tegen de buxusmot. Hiervoor wordt een oplossing gemengd met water en met een dispergeermiddel op de doos gesproeid.

    limoen

    Algenkalk in poedervorm wordt normaal gesproken met succes gebruikt tegen schimmelziekten op buxus. Maar kalk kan ook werken tegen de buxusmot. De bladeren bedekt met het limoenpoeder zijn onaantrekkelijk voor de larven om te eten. Je kunt ook fijngemalen schelpkalksteen proberen.

    gesteente poeder

    Een soortgelijk effect kan worden bereikt met gesteentepoeder. Als het steenmeel (14,13 euro) op de bladeren van de buxus wordt afgezet, zal het voor de mot moeilijker zijn om eieren te leggen.

    wanneer moet je spuiten?

    Zodra u een populatie buxusmotten opmerkt, dient u een sproeibehandeling met ecologische bestrijdingsmiddelen toe te passen. Het is altijd beter als je de eerste generatie motten in het seizoen volledig uitroeit en zo een volgende generatie voorkomt. Om een plaagpopulatie effectief te elimineren, moet u drie keer grondig sproeien over een periode van ongeveer 3 weken.

    Chemicaliën

    Natuurlijk worden chemische middelen over het algemeen niet aanbevolen vanwege de over het algemeen schadelijke effecten op het biologische systeem van de tuin en het milieu. Als echter geen van de ecologische middelen helpt en je geen andere uitweg ziet, kun je er ook op terugvallen.

    Calypso

    Het "pestvrije Calypso"-product van Bayer werkt bijvoorbeeld effectief. Afgezien van het niet bepaald milieuvriendelijke karakter, kan de toepassing u ook schaden. Vooral huidcontact kan allergische reacties veroorzaken.Het product mag in geen geval in contact komen met de ogen of worden ingeslikt.

    licentiaan

    Onder de handelsnaam "Lizetan" verkoopt het bedrijf Protect Garden een spray die is gebaseerd op de synthetisch vervaardigde actieve ingrediënt neemolieboom azadriachtin. Het product "Lizetan Schädlingsfrei" is bijvoorbeeld zeer effectief gebleken voor de buxusmot. Het heeft in principe dezelfde systemische werking als biologische neemproducten, maar is minder mild en kan allergische reacties veroorzaken.

    Bi 58

    Bi 58 is niet goedgekeurd voor buitengebruik, alleen gebruik op sierplanten in kassen is toegestaan. Bi 58 is een gebruiksklare spray die werkt met de actieve ingrediënten abamectine en pyrethrine. Abamectine heeft een schadelijk effect op het zenuwstelsel van ongedierte, pyrethrine werkt als contactgif.webp. De bespoten insecten sterven snel af, maar het middel heeft een langdurig schadelijk, toxisch effect op waterorganismen.

    Careo

    Het insecticide "Pest-free Careo" van Celaflor is een chemische spray die gebruikt kan worden tegen de buxusmot. Het actieve ingrediënt is het maaggif.webp acetamiprid, dat het ongedierte verlamt en doodt. Het concentraat is echter ook giftig voor in het water levende organismen.

    feromonen vallen

    Vallen kunnen ook worden gebruikt om populaties buxusmot te bestrijden. Vooral feromoonvallen worden ingezet tegen de plaag.
    Een feromoonval maakt gebruik van de aantrekking tot geur in het paarproces van plaaginsecten. Synthetisch geproduceerde lokstoffen van de vrouwelijke insecten, technisch bekend als feromonen, worden ofwel gecombineerd met lijm op kleine tabletten of geïnjecteerd in een valcontainer. Bij de eerste methode blijven de aangetrokken mannelijke insecten gewoon plakken, bij de tweede komen ze in de valcontainer, die ze niet meer kunnen verlaten. Door de mannelijke buxusvlinders te vangen, wordt de paringssnelheid en dus de voortplanting verminderd.

    Feromoonvallen hebben een nogal zwak effect

    functionaliteit

    De containervallen bestaan meestal uit een vallichaam en twee depotkamers voor de lokstof, een feromoongel die met een injectiespuit wordt gevuld. Deze gel is meestal ook verkrijgbaar als navulverpakking. Vallen van Natria (Bayer), van Solabiol of van Neudorff werken met dit principe. De Neudorff-val is onder de merknaam Neudomon verkrijgbaar als specifieke buxusmot-variant.

    Ervaringen: matige effectiviteit

    De valmethode is vrij goedkoop, omdat de val slechts hoeft te worden opgehangen en de lokstofdepots in de loop van het seizoen eens in de paar weken moeten worden bijgevuld. Het effect is echter lang niet zo effectief als bij gerichte behandelingen op de doos met huismiddeltjes en spabehandelingen. Uiteindelijk wordt het aantal mannetjes maar een klein beetje verminderd, maar zeker niet op nul gezet. In de regel blijven er nog individuen over die met vrouwtjes kunnen paren.

    Feromoonvallen worden daarom eigenlijk meer gebruikt in de land- en bosbouw voor monitoring, d.w.z. voor het diagnosticeren van de omvang van een populatie, en minder voor daadwerkelijke schadebeperking. In dit opzicht kunt u dergelijke vallen ook gebruiken voor inspectie, dat wil zeggen om te bepalen of er überhaupt buxusmotten in uw tuin zijn. Op deze manier kun je je voorbereiden op gerichte gevechten.

    tips

    Om in de eerste plaats niet in de problemen te komen met de buxusmot, is het de moeite waard om voorzorgsmaatregelen te nemen. Het begint allemaal met het ophalen van de planten. Inspecteer een buxusboom met arendsogen voordat je hem koopt: zie je fijne webben of kleine kruimels uitwerpselen, dan is een buxusmotplaag vrij zeker.

    Het kan ook helpen om buxusbomen te bedekken met een fijn gaas, omdat het de motten ontmoedigt om eieren te leggen.

    Gooi besmet buxus weg

    Tot slot nog iets over het correct afvoeren van aangetaste buxustakken of hele planten. Omdat de plaag zich de afgelopen jaren zo massaal heeft verspreid, heeft elke hobbytuinier een zekere verantwoordelijkheid om verdere verspreiding te voorkomen. Hoewel er geen officiële verplichting is om een plaag van buxusmotten te melden, moet de bestrijding in het belang van de algemene tuiniersgemeenschap zo grondig mogelijk worden uitgevoerd.

    Aangetaste delen van de plant mogen nooit worden gecomposteerd

    Belangrijk zijn:

    • Geen verwijdering op de compost
    • Ideaal: branden

    Aangetaste plantmateriaal hoort niet in de compost!

    Dus als u te maken heeft met een zware, hardnekkige populatie en uw buxus slecht wordt weggevreten, is het noodzakelijk om aangetast plantmateriaal niet alleen om esthetische redenen grondig te verwijderen, maar ook om verdere verspreiding te voorkomen. Verpopte boorders kunnen nog zitten op de opgegeten en dode scheuten van een Buxus die bij een ingrijpende snoei samenkomen. Om verdere schade te voorkomen, mag het maaisel niet in de compost worden gegooid. Daar kunnen de rupsen zich verder ontwikkelen en begint de ellende opnieuw.

    Branden is het beste

    Het is het beste om getrimde, aangetaste buxustakken te laten verbranden in een recyclingbedrijf. Dit is de veiligste manier om van het ongedierte af te komen. Gooi het maaisel in ieder geval bij het huisvuil, waar eventueel nog aanwezige larven minder kans hebben om zich tot motten te ontwikkelen.

    Bijzonder kwetsbare gebieden

    In Duitsland worden vooral de gebieden in het Rijnland, in het Rijn-Maingebied en in het zuidwesten zwaar getroffen door de buxusmotplaag. De plaag voelt zich hier bijzonder comfortabel vanwege het warme klimaat. Daarom waarschuwt de Duitse Tuinbouwvereniging zelfs expliciet voor het planten van buxus in deze regio's.

    achtergrond

    Feiten over de buxusmot

    Zoölogie, oorsprong en verspreiding
    De buxusmot wordt zoölogisch Glyphodes perspectalis genoemd en is een kleine vlinder. Het behoort tot de familie van de snuitmotten, die vooral in tropische gebieden voorkomt. Ook de buxusmot is bij ons niet inheems. Het komt oorspronkelijk uit Oost-Azië, van waaruit het rond 2007 - waarschijnlijk via de plantenhandel - bij ons in Centraal-Europa is geïntroduceerd. Sindsdien heeft de verspreiding zich, tot ergernis van veel hobbytuinders, snel verspreid. Helaas is hij ook niet makkelijk te bevechten. Je hoeft echter niet op te geven.

    Om de buxusmot te kunnen herkennen, heb je ook een oplettend oog nodig, omdat de rupsen moeilijk te zien zijn in de groene buxusbladeren. Hoe eerder een besmetting echter wordt ontdekt, hoe groter de kans op een succesvolle bestrijding.

    uiterlijk van de vlinders
    Een volwassen buxusmot heeft een brede, gespreide driehoekige vorm, ongeveer 40 mm breed en 25 mm lang. Zijn vleugels zijn roomwit en omzoomd met bruin. Als je goed kijkt, zie je aan beide kanten een kleine halvemaanvormige vlek in het midden van de bovenste bruine rand. Maar er zijn ook volledig bruine exemplaren.

    De vlinders van de buxusmot zijn nogal onopvallend

    uiterlijk van de rupsen
    De rups van de buxusmot is ongeveer 5 cm lang en geelgroen van kleur. Op de rug loopt een zwartbruin en wit gestippeld streeppatroon. De kop is zwart en de rups heeft witte haren over zijn hele lichaam.

    Werkelijke schade door larven

    De werkelijke boosdoeners die verantwoordelijk zijn voor de vernietigde buxus zijn niet de volwassen motten, maar de larven. Als een buxusmot is uitgegroeid tot een afgewerkte vlinder, heeft hij bijna alleen nog de taak om voor het nageslacht te zorgen en leeft hij niet lang daarna. Het ongedierte besteedt dus het grootste deel van zijn bestaan aan het voorbereiden van zichzelf door te eten om zijn eieren te leggen. Overigens komt hij als mot minder vaak voor op buxus, maar op andere planten.

    De buxusmot daarentegen legt zijn eieren altijd op buxus. Daar komen de larven uit en bedekken zich de hele winter met witte webben. De rupsen worden pas actief als de vorst merkbaar weg is. Dan verlaten ze hun webgrot en beginnen ze te smullen van de bladeren van hun waardplant. Dit geeft hen energie om te groeien en verschillende ontwikkelingsstadia te doorlopen.
    Ten slotte trekken ze zich, net als alle vlinders, terug in een pop om in een mot te veranderen.

    schade foto

    Met zwemvliezen en opgegeten bladeren zijn een zeker teken van een plaag van buxusmotten

    Omdat de uitgekomen buxusmotrupsen de winter doorbrengen in relatief goed zichtbare webben in de buxus, kun je een plaag al in het koude seizoen herkennen.

    Wanneer de rupsen in maart hun vraatzuchtige activiteit beginnen, zal de plant geleidelijk ontbladerd worden en zal, als er geen tegenmaatregelen worden genomen, spoedig een treurig naakt beeld geven. Houd uw struiken dus uiterlijk vanaf maart in de gaten - want de rupsen beginnen aan de binnenkant van de kroon te eten, zodat het jonge boompje er van buiten nog langer onberispelijk uitziet.

    Als er geen sappig blad meer over is, vallen de rupsen ook de bast van de jongere scheuten aan en doden deze. Een duidelijke aanwijzing voor een buxusmotplaag zijn overigens de overgebleven bladskeletten, omdat deze door de parasieten worden afgewezen.

    roofdieren

    Het is waar dat de buxusmot pas onlangs naar ons emigreerde en zijn natuurlijke vijanden uit China en Co. vergezelden hem niet.Toch lijken sommige aanpasbare inheemse diersoorten zich te hebben aangepast aan de nieuwe voedselvoorziening en hebben ze de buxusmotlarven op hun menu gezet. Deze omvatten vooral mussen, vinken, koolmezen en sommige wespensoorten.

    Kan een buxus resistent zijn tegen de buxusmot?

    Door de massale verspreiding van de buxusmot neemt natuurlijk de vraag naar Buxus-rassen toe die resistent zijn tegen de plaag. De buxus maakt immers deel uit van het gevestigde culturele erfgoed van de lokale tuinbouwgeschiedenis en is erg populair.

    Ontnuchterende realiteit

    Helaas zijn er nog steeds geen resistente Buxusrassen. Dus als u absoluut niet zonder de klassieke haag- en bolgewassen wilt, moet u leven met het risico van een boorderplaag en, als het ergste gebeurt, de moeite nemen om het te bestrijden.

    Klein lichtpuntje

    Maar het is enigszins geruststellend dat er in ieder geval varianten zijn die iets minder kwetsbaar lijken. Hiertoe behoren vooral de variëteiten van de kleinbladige buxus, botanisch Buxus microphylla. Aantrekkelijke variëteiten zijn onder meer 'Herrenhausen' of 'Faulkner'.

    Als je het zekere voor het onzekere wilt nemen en niet te gehecht wilt raken aan echte Buxusbomen, is het ook het overwegen waard om over te stappen op vergelijkbare kleine bomen. Zo voorkom je op termijn de vervelende boorder en geniet je toch van snoeitolerante, nauwkeurig vormbare en robuuste heesters.

    Suggesties zouden zijn:

    • dwerg liguster
    • dwerg taxus
    • Kleinbladige rhododendron

    dwerg liguster

    Vooral de variëteiten van de dwergliguster zijn een alternatief voor buxus. Met zijn kleine, elliptische bladeren lijkt hij sterk op buxus en ontwikkelt hij ook een zeer vergelijkbare, lage dichtheid. In vergelijking met andere ligustersoorten blijft hij met 70 tot 100 cm hoogte vrij klein en groeit hij ook vrij langzaam. Het is ook niet veeleisend, winterhard en groenblijvend.

    dwerg taxus

    De dwergtaxus bijvoorbeeld heeft een iets naaldachtiger uiterlijk, maar is net zo donkergroen en dicht. Net als buxus kan het in kuipen worden gekweekt om duidelijk gevormde silhouetten te vormen en is het net zo groenblijvend. De kleine struik is ook geschikt voor het afkanten van perken. Een leuke toevoeging is de rode bessen fruit decoratie!

    Kleinbladige rhododendron

    De kleinbladige rododendron heeft iets grotere bladeren die klein zijn voor zijn soort. Net als de dwerg taxus groeit hij compact en bolvormig en is daarom zeer geschikt als vervanger van buxus. Het is ook zeer robuust en groenblijvend en heeft decoratieve bloemen.

Categorie:

Dieren in de tuin